تاثیر کافئین در ورزش
یکی از محصولات گیاهی که نوعی محرک بوده و همواره در سرتاسر جهان در رژیم غذایی ورزشکاران وجود دارد، کافئین می‌باشد. این ماده در مدت زمان مشخصی به تمام قسمت‌های بدن نفوذ پیدا کرده و تا حد مشخصی بر فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی فرد تأثیر می‌گذارد. تأثیر کافئین در ورزش موجب شده است تا رژیم ورزشکاران نیز تحت تأثیر این ماده گیاهی قرار بگیرد.
در بیشتر مواقع ورزشکاران از کافئین در رژیم ورزشی خود به عنوان یک ماده انرژی‌زا استفاده می‌کنند زیرا این ماده به خوبی موجب افزایش سوخت و ساز در بدن شده و سطح عملکرد فرد را افزایش می‌دهد. به طورکلی تأثیر کافئین در ورزش را می‌توان در سه دسته مورد بررسی قرار داد. این سه دسته عبارت‌اند از افزایش کیفیت عملکرد عضلات، افزایش استقامت بدن و افزایش سوخت و ساز بدن که هر کدام از این موارد را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
- افزایش کیفیت عملکرد عضلات
یکی از تأثیرات مهم کافئین در رژیم ورزشکاران افزایش کیفیت عملکرد عضلات و ماهیچه‌ها می‌باشد. در واقع کافئین به طور مستقیم با سیستم عصبی ارتباط داشته و موجب تقویت آن می‌شود. تقویت سیستم عصبی به طور ناخودآگاه موجب تقویت عضلات و ماهیچه‌ها شده و عملکرد آن‌ها را بهبود می‌بخشد. وجود کافئین در رژیم ورزشی می‌تواند تا حد زیادی از خستگی و درد ماهیچه‌ها در زمان ورزش بکاهد.
- افزایش استقامت بدن
کاهش و یا تجزیه کربوهیدرات یکی از گام‌های اصلی برای افزایش استقامت بدن و ماهیچه‌ها می‌باشد. مصرف کافئین و مواد حاوی این ماده موجب می‌شود تا کربوهیدرات‌های ذخیره شده در بدن به خوبی تجزیه شده و استقامت ماهیچه‌ها بیشتر شود. افزایش استقامت بدن یکی از موارد مهم برای ورزشکاران تلقی می‌شود زیرا در اکثر فعالیت‌های آن‌ها ماهیچه‌ها به طور کامل درگیر شده و می‌بایست از استقامت کافی برخوردار باشند.
- افزایش سوخت و ساز بدن
تأثیر کافئین در ورزش را می‌توان در ابعاد مختلفی تحلیل کرد. یکی از تأثیرات آن افزایش متابولیسم و سوخت و ساز بدن است. استفاده بهینه از این ماده گیاهی به خوبی متابولیسم بدن را افزایش داده و به همین جهت فرد ورزشکار در زمان ورزش می‌تواند مدت زمان بیشتر عضلات خود را درگیر کرده و دیرتر خسته شود. بدون شک افزایش سوخت و ساز بدن می‌تواند در تجزیه چربی‌ها و کاهش وزن نیز مؤثر باشد. اما این مهم زمانی حاصل می‌شود که همگام با یک برنامه رژیم ورزشی استاندارد جلو رود.
نحوه عملکرد کافئین برای تأثیرگذاری بر بدن
بدون شک برای اینکه بتوان بهترین نتیجه را از مصرف کافئین گرفت می‌بایست به طور اصولی در برنامه غذایی از آن بهره برد. کافئین برای تأثیرگذاری بر بدن تنها به یک تا دو ساعت زمان نیاز دارد. با گذشت این مدت زمان کافئین در معده جذب شده و غلظت آن به مقدار زیادی در جریان خون افزایش پیدا می‌کند. به سبب اینکه جریان خون در تمام نقاط بدن جاری است بی‌تردید کافئین نیز جذب تمام بافت‌ها و اندام‌های بدن می‌شود.
اثرگذاری کافئین بر بدن می‌تواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد. زیرا علاوه بر کمک به بخش فیزیکی بدن قادر است تا به فعالیت بهتر ذهن و افزایش قدرت تمرکز نیز کمک کند. پس جذب کافئین در بدن مقداری از آن باقیمانده که توسط جریان خون وارد کبد می‌شود. این کافئین اضافی نیز در کبد وارد مرحله دفع از بدن می‌شود. در ضمن باید توجه داشت که مصرف زیاد کافئین می‌تواند در جذب و دفع آن نتیجه نامطلوبی را ایجاد کند.
کافئین و کاهش وزن
شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که آیا کافئین موجب کاهش وزن می‌شود؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی حاوی کافئین می‌تواند در کنار ورزش به کاهش وزن کمک زیادی کند. در واقع کافئین سبب افزایش سوخت و ساز و متابولیسم بدن می‌شود. در این شرایط فرد می‌توان به میزان بیشتری ورزش کرده و چربی سوزی چند برابری را داشته باشد. همچنین کافئین می‌تواند به کاهش اشتها نیز کمک کند. کاهش اشتها در مسیر کاهش وزن می‌تواند مفید باشد.
به همین خاطر وجود کافئین در رژیم ورزشی برای کاهش وزن بسیار مؤثر خواهد بود. اما باید توجه داشت که مصرف زیاد این ماده می‌تواند اثرات زیان باری را برای فرد به همراه داشته باشد. به همین دلیل می‌بایست بر اساس نیاز و شرایط فیزیکی بدن از نوشیدنی‌های حاوی این ماده در رژیم ورزشکاران استفاده کرد. برای مصرف کافئین بهتر است موادغذایی و یا نوشیدنی‌هایی را انتخاب کنید که شیرین نباشند. زیرا شیرین بودن آن‌ها می‌تواند تأثیر کافئین را دچار اختلال کند.
کدام نوشیدنی‌ها کافئین دارند؟
اکنون که با تأثیر کافئین در ورزش و رابطه این ماده با کاهش وزن آشنا شدیم می‌بایست به بررسی نوشیدنی‌های حاوی کافئین بپردازیم. در حقیقت کافئین را می‌توان در مواد گیاهی و یا برخی میوه‌ها یافت که به کمک آن‌ها یک سری نوشیدنی‌ها تولید می‌شود. از مهم‌ترین نوشیدنی‌ها و موادی که دارای کافئین هستند می‌توان به قهوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، چای دن کرده، نوشابه، شیرکاکائو، هات چاکلت و کاکائو اشاره کرد. قهوه اسپرسو در مقایسه با قهوه‌های دیگر مقدار کافئین بیشتری داشته و گزینه مناسبی برای استفاده در رژیم ورزشی می‌باشد.
قهوه بدون کافئین برخلاف نامی که دارد از مقدار کمی کافئین برخوردار بوده که به نسبت قهوه‌های دیگر بسیار اندک می‌باشد. به طور تقریبی در طول روز می‌بایست چیزی حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم کافئین را در رژیم ورزشکاران قرار داد. افزایش و یا کاهش میزان کافئین بهتر است متناسب با نیاز بدنی فرد و یا حتی بیماری‌های او صورت بگیرد.
به طور عمده مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار علاوه بر کمک به کاهش وزن می‌تواند به جلوگیری از افسردگی، آلزایمر و سایر بیماری‌های مغزی کمک کند. همچنین باید توجه داشت که مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار نباید به اعتیاد تبدیل شود زیرا می‌توان عوارض نامطلوبی را به همراه داشته باشد. اگر به صورت استاندارد از این نوشیدنی‌ها استفاده شود می‌توان تأثیر کافئین در ورزش را به بهترین شکل مشاهده نمود.
کلام پایانی
به طورکلی کافئین را می‌توان در مواد گیاهی و برخی نوشیدنی‌های حاوی عصاره گیاهان به خوبی پیدا کرد. کافئین همواره یکی از ماده‌های اصلی در رژیم ورزشکاران بوده که تنظیم میزان استاندارد آن بسیار اهمیت دارد. این ماده به عنوان یک محرک می‌تواند ویژگی‌های زیادی همچون افزایش کیفیت عملکرد عضلات، افزایش استقامت بدن و افزایش سوخت و ساز بدن را به همراه داشته باشد. در همین راستا و بر اساس ویژگی‌های این ماده از نوشیدنی‌ها و موادغذایی دارای کافئین می‌توان برای کاهش وزن و بهبود وضعیت مغز و حافظه استفاده نمود. زیرا تاثیر کافئین در ورزش به قدری بالا است که استفاده از آن در رژیم ورزشی امری طبیعی می‌باشد.
